İstanbul’un Deprem Dayanıklılık Haritası Yayınlandı: Hangi Bölgeler Risk Altında?
İstanbul’da olası büyük depreme karşı hazırlıkların önemi her geçen gün artarken, Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, şehrin zemin dayanıklılığına ilişkin güncel jeofizik haritayı kamuoyuyla paylaştı. Harita, İstanbul’un farklı bölgelerindeki zemin yapısını ortaya koyarken, deprem sırasında yaşanacak yıkım riskine dair önemli veriler sunuyor.
Zemin, Yıkımın Başlıca Nedeni
Prof. Dr. Ercan’a göre, bina yıkımlarının yüzde 65’i doğrudan zemin kalitesinden kaynaklanıyor. Kalan yüzde 35 ise yapısal eksikliklerle ilgili. Bu veriler, özellikle İstanbul gibi deprem riski yüksek şehirlerde yapılaşma politikalarının sadece mimari değil, jeolojik verilere de dayanması gerektiğini ortaya koyuyor. Uzman, “Çözüm; sağlam zeminde, sağlam yapıdan geçer.” uyarısında bulunuyor.
Harita Ne Gösteriyor?
Paylaşılan harita, İstanbul’un ilk 30 metrelik zemin yapısının sismik dalga yayılma hızı olan Vs30 verilerine dayanıyor. Vs30 değeri, zeminlerin deprem dalgalarına ne kadar direnç gösterebildiğini belirlemede bilimsel bir ölçüt olarak kabul ediliyor. Haritadaki renklendirme, zemin sağlamlığını şu şekilde kategorize ediyor:
- Koyu Kahverengi: Çok zayıf zemin – En riskli bölgeler
- Kahverengi–Turuncu–Sarı: Zayıf zemin katmanları
- Açık Sarı–Açık Yeşil–Yeşil: Orta sağlamlıktan sağlam zemine
- Mavi–Koyu Lacivert: Kaya niteliğinde, en güvenli yapılaşma alanları
Avrupa Yakası’nda Küçükçekmece, Avcılar, Esenyurt ve Büyükçekmece gibi bölgelerde zeminlerin zayıf olduğu görülüyor. Buna karşın Anadolu Yakası’nda Beykoz, Şile ve çevresi daha sağlam zeminlere sahip. Boğaz hattı ve Haliç çevresi ise sıvılaşma riski açısından dikkat edilmesi gereken alanlar arasında yer alıyor.
Türkiye 4 Ayda 12 Bin Deprem Yaşadı
AFAD verilerine göre, 1 Ocak–30 Nisan 2025 tarihleri arasında Türkiye genelinde 12 bin 124 deprem meydana geldi. Bu depremlerden 500’den fazlası Marmara Denizi, 600’den fazlası ise Kütahya merkezliydi. İstanbul’da 23 Nisan’da yaşanan 6.2 büyüklüğündeki deprem ve artçıları, bölgenin sismik hareketliliğini bir kez daha gündeme taşıdı.
